Cập nhật lần cuối vào 16/10/2025
Theo Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 – Bộ Công an), thủ đoạn “bắt cóc online” không chỉ dựa vào công nghệ mà còn là một hình thức thao túng tâm lý tinh vi. Tội phạm thường áp dụng ba chiêu thức cơ bản để điều khiển nạn nhân: đe dọa – thao túng – dụ dỗ.
1. Đe dọa – Gieo nỗi sợ để buộc tuân theo
Đây là chiêu thức phổ biến và dễ thực hiện nhất. Kẻ xấu giả danh công an, viện kiểm sát hoặc tòa án, gọi điện hoặc gửi “lệnh bắt”, “giấy triệu tập” giả, cáo buộc nạn nhân “liên quan đến vụ án rửa tiền”. Bằng giọng điệu cứng rắn, cùng các tài liệu và hình ảnh giả mạo, chúng tạo cảm giác khẩn cấp, khiến nạn nhân hoảng loạn và làm theo mọi yêu cầu.
Một số đối tượng còn đe dọa phát tán hình ảnh riêng tư hoặc đe dọa bạo lực, buộc nạn nhân phải chuyển tiền hoặc giữ im lặng.
Cách ứng phó: Giữ bình tĩnh, chặn liên lạc, lưu lại bằng chứng (ảnh, tin nhắn, số điện thoại) và báo ngay cho gia đình, thầy cô hoặc cơ quan công an.
2. Thao túng – Khi kẻ xấu đóng vai “người giúp đỡ”
Sau khi gieo nỗi sợ, tội phạm tiếp tục giả vờ hợp tác, hướng dẫn “giải quyết vấn đề” để khiến nạn nhân tin rằng chỉ chúng mới có thể “giúp thoát tội”. Chúng yêu cầu tham gia phòng Zoom giả danh cơ quan chức năng, chuyển tiền “bảo lãnh” hoặc quay video “chứng minh vô tội”.
Khi nạn nhân làm theo, chúng kiểm soát toàn bộ thông tin, hành vi và tâm lý, khiến nạn nhân phụ thuộc hoàn toàn vào sự dẫn dắt của kẻ lừa đảo.
Cách ứng phó: Dừng ngay khi cảm thấy bị ép buộc, hỏi ý kiến người thân hoặc giảng viên, và không tin vào lời khen hay sự “quan tâm” bất thường từ người lạ trên mạng.
3. Dụ dỗ – Khi “người lạ thân thiện” trở thành chiếc bẫy
Đây là chiêu thức đánh vào tâm lý cả tin của giới trẻ. Tội phạm giả làm bạn thân, người yêu, nhà tuyển dụng hoặc người bảo trợ học bổng, hứa hẹn quà tặng, cơ hội việc làm hoặc lợi ích vật chất hấp dẫn. Sau khi tạo dựng lòng tin, chúng bắt đầu yêu cầu gửi ảnh, video riêng tư hoặc gặp mặt trực tiếp, rồi sử dụng những thông tin này để tống tiền hoặc uy hiếp.
Cách ứng phó: Tuyệt đối không nhận qua hoặc gặp riêng người quen biết qua mạng. Không chia sẻ thông tin cá nhân, cần báo ngay cho người thân hoặc thầy cô nếu có aid dó tỏ ra quá thân mật hoặc đưa ra nhiều yêu cầu bất thường.
Kết nối – “lá chắn” trước mọi chiêu thức thao túng
Ba chiêu thức trên đều có một điểm chung: tội phạm luôn tìm cách cô lập nạn nhân khỏi thế giới thật. Khi im lặng, nạn nhân mất đi sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè và nhà trường – những người có thể phát hiện và ngăn chặn sớm hành vi lừa đảo.
Đừng im lặng. Hãy chia sẻ ngay khi nghi ngờ bị lừa đảo. Sự kết nối và chủ động chia sẻ chính là “lá chắn số” hiệu quả nhất giúp bảo vệ bản thân và cộng đồng trước các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến.
Liên hệ khẩn cấp:
Khi gặp những trường hợp lừa đảo, tống tiền, sinh viên cần nhanh chóng đến trình báo tại cơ quan công an gần nhất, hoặc liên hệ qua:
- Đường dây nóng của Cục An toàn thông tin: 024 3209 6789.
- Đường dây nóng Lực lượng Cảnh sát phản ứng nhanh: 113.
- Đường dây nóng Đội cảnh sát hình sự đặc nhiệm: 028 3821 7080
- Đường dây nóng Phòng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069 219 4053
- Đối với người dân tại TP. Hồ Chí Minh: Gọi đến số điện thoại đường dây nóng: 069 318 7200.
Đọc thêm:
- Thực trạng lừa đảo trực tuyến tăng vọt tại Việt Nam và “lá chắn” Không Một Mình
- HIU hưởng ứng Chiến dịch “Không Một Mình” – Chung tay cùng nhau an toàn trực tuyến
- “Bắt cóc online” là gì?
- Nhận diện kịch bản “Bắt cóc online”
